جلسه اول : انواع مقاومت ها

به نام خدا

مقاومت ها

مقاومت وسیله است که برای کنترل جریان در مدار ها مورد استفاده قرار می گیرند. مقاومت ها انواع مختلفی دارند که دسته بندی آن ها به صورت زیر است(برای انتخاب مقاومت در طراحی مدار باید به دو عامل اندازه مقاومت(اهم) و توان مقاومت(وات) توجه کرد.):

– ثابت:
مقاومت های ثابت دارای مقدار ثابتی هستند. این مقاومت ها بین چند اهم تا میلیون ها اهم ساخته می شوند.این ها غالبا به صورت استوانه ای ساخته می شوند و بر روی آن ها حداقل سه نوار رنگی وجود دارد که از روی همین نوار ها اندازه اهم آن مشخص می شود. در شکل زیر به دست آوردن مقدار مقاومت از روی نوار های رنگی نشان داده شده است.

در شکل در مقاومت سمت راست همان طور که دیده می شود رنگ اول زرد است و طبق جدول عدد رنگ زرد ۴ است. رنگ دوم بنفش بوده و رقم متناظر با آن ۷ است. رنگ سوم نارنجی است که در مقاومتهای چهار رنگه نوار سوم نوار ضریب است، پس ضریب متناسب با رنگ نارنجی طبق جدول یک کیلو است. در نتیجه مقدار مقاومت معادل ۴۷ ضربدر یک کیلو است که برابر است با ۴۷ کیلو اهم. حال رنگ چهارم که معرف درصد خطا می باشد. در این مقاومت رنگ چهارم طلایی بوده و طبق جدول می توان گفت خطا( تلورانس) مقاومت ۵ درصد است. یعنی اندازه مقاومت حتما در بازه زیر خواهد بود.

۴۷۰۰۰*۰٫۰۵=۲۳۵۰
۴۷۰۰۰-۲۳۵۰=۴۴۶۵۰
۴۷۰۰۰+۲۳۵۰=۴۹۳۵۰
در نتیجه اندازه مقاومت بین ۴۴۶۵۰ اهم تا ۴۹۳۵۰ خواهد بود.

مقاومتهای رنگی حداکثر تا توان ۲ وات موجود هستند. برای توان های بالاتر باید سراغ مقاومتهای آجری یا سیمی رفت.

یکی از ویژگی های خوب مقاومتهای سیمی یا آجری این است که به هنگام سوختن شعله ور نشده و همچنین پس از سوختن کاملا قطع می شوند(اتصال کوتاه نمی شوند). مقاومتهای سیمی به دلیل سیم پیچ بودن دارای خاصیت اندوکتانس(خود القایی) بوده که این نوعی عیب برای آن ها محسوب می شود، این خاصیت در فرکانس های بالا مشکل ایجاد می کند.

– متغیر:
مقاومت متغیر مقاومتی است که می توانیم مقدار آن را تغییر دهیم. در مدار های الکترونیکی از مقاومت متغیر به عنوان کنترل حجم صدا، کنترل دور موتور، کنترل شدت روشنایی لامپ و … استفاده می شود. هنگامی که این ها به عنوان تنظیم کننده جریان در مدار به کار می روند فقط از پایه وسط و یکی از پایه های طرفین استفاده می شود. با تغییر محور مقاومت متغیر مقدار آن تغییر می کند.

– مقاومت های تابع حرارت(thermistor):
مقدار اهم این مقاومتها با تغییر حرارت، تغییر می کند. مقاومت های حرارتی را تحت عنوان ترمیستور می شناسیم. از این مقاومتها در مدار ها به صورت حسگر(سنسور) حرارتی در مسیر دستگاه های الکتریکی نظیر موتور های الکتریکی، کوره ها، سیستم های تهویه و … استفاده می شود. به طور کلی ترمیستور ها در مداراتی که دما را اندازه گیری یا کنترل می کنند به کار می روند و در دو نوع ساخته می شوند. ترمیستور با ضریب حرارتی مثبت(PTC): که با افزایش دما مقاومت آن افزایش می یابد. ترمیستور با ضریب حرارتی منفی(NTC): که با کاهش دما مقاومت آن افزایش می یابد.

برای دانلود فایل کامل PDF این آموزش به لینک زیر مراجعه نمایید.